Een globe is een verkleind model van een hemellichaam of van de sterrenhemel met kaartopdruk. Men onderscheidt o.a. 1) aardbol, aardglobe; 2) maanglobe; 3) hemelbol, hemelglobe of sterrenglobe. Aard- en hemelglobes kregen hun grote algemene bekendheid nadat in het begin van de zestiende eeuw een methode was ontwikkeld om het kaartbeeld ervan door middel van de drukpers te vermenigvuldigen.
In de lezing wordt kort ingegaan op de geschiedenis van aard- en hemelglobes in de oudheid en de middeleeuwen. Waren er in de Middeleeuwen aardglobes of dacht men toen dat de aarde plat was. Op die vraag zal ook een antwoord worden gegeven. Daarna wordt de geschiedenis van de productie van globes van de 16de tot en met de 18de eeuw behandeld, met een bijzondere nadruk op de productie ervan in de Nederlanden. De fabricage van globes in de Nederlanden vond plaats vanaf de vroege zestiende eeuw. Een uitzonderlijke bloei beleefde deze tak van kartografische produktie in de eerste helft van de zeventiende eeuw in Amsterdam. Met name de produktie van de globefabriek van Willem Jansz. Blaeu, die onder zijn opvolgers meer dan honderd jaar standhoudt, heeft de Nederlandse globe een wereldfaam gegeven.
Wie maakten die globes? Wat kon men met een globe doen? Wat staat er allemaal op?
De lezing wordt vanzelfsprekend rijk geïllustreerd met een powerpoint-presentatie.
door Peter van der Krogt